17 marca w Brukseli odbyło się spotkanie Prezydium COGECA zdominowane przez kilka najważniejszych tematów, którymi dziś żyje cała europejska społeczność rolnicza i spółdzielcza. Przede wszystkim analizowano sytuację na poszczególnych rynkach produktów rolnych, gdzie skutki wojny w Ukrainie są już mocno widoczne, m.in. znacząco rosnące ceny nawozów i kosztów produkcji.

W ramach spotkania analizowano również działania Komisji Europejskiej w zakresie kryzysu. Od ponad roku obserwujemy bardzo wysokie ceny pasz. Sytuację pogorszyła jeszcze inwazja na Ukrainę i ograniczenia eksportu wprowadzone przez Rosję. Rynki te były kluczowymi dostawcami materiałów paszowych, które bardzo trudno będzie zastąpić w najbliższych tygodniach.

To zakłócenie dostaw spowoduje zachwianie równowagi rynkowej, zarówno cenowej, jak i ilościowej, w ciągu najbliższych 4-5 miesięcy. Nawet w przypadku natychmiastowego zastosowania środków w produkcji, takich jak odłogowanie gruntów i płodozmian, nie będą one w stanie pokryć naszych najpilniejszych potrzeb. Ponadto niektóre państwa członkowskie wprowadziły ograniczenia w przepływie zbóż, które opóźnią i ograniczą redystrybucję ilości w ramach naszego jednolitego rynku.

Ceny pasz rosną w sposób trudny do zatrzymania. Trzeba zauważyć, że w perspektywie średnioterminowej nie tylko ceny, ale też dostępność pasz może stać się poważnym problemem. Problem ten nasilił się z wybuchem wojny w Ukrainie, gdzie Rosjanie z premedytacją niszczą zapasy zbóż i bombardują magazyny.

Zawirowania widać też na rynku dostępu do pasz wolnych od GMO, gdzie z jednej strony są one w UE mało dostępne i bardzo drogie, a z drugiej strony w wielu krajach konsumenci i sieci handlowe wymagają utrzymania produkcji bez GMO. Przykładem mogą być niemieckie sieci handlowe, gdzie prawie 80 proc mleka produkowanych jest w technologii wolnej od GMO, ponieważ takie są oczekiwania konsumentów. Jednakże trzeba w tej wyjątkowej sytuacji zdać sobie sprawę, że należy odstąpić czasowo od niektórych oczekiwań konsumenckich i sieci, z powodu niemożliwości produkcji mleka w tych systemach. Ten sam problem zgłaszały w zasadzie wszystkie kraje. Jednym z tematów omawianych podczas posiedzenia były drastycznie rosnące ceny nawozów. Agnieszka Maliszewska podnosiła też problem cen nawozów i skutków, jakie odczuwamy w Polsce.

Trudna sytuacja spotęgowana jest jeszcze suszą. Wiele krajów UE już zgłasza ten problem, jako jeden z czynników, które spowodują zawirowania na rynku. 17 marca 2022 r. Komisarz UE ds. rolnictwa Janusz Wojciechowski zaproponował uruchomienie czterech rodzajów środków, w tym 1,5 mld euro pomocy, w celu wsparcia rolników znajdujących się w kryzysie spowodowanym skutkami wojny w Ukrainie wywołanej przez Rosję. Posłowie z Komisji Rolnictwa Parlamentu Europejskiego (COMAGRI) pozytywnie przyjęli środki zaproponowane przez Komisję. Komisarz podkreślił, że służby Komisji Europejskiej nadal uważnie monitorują sytuację na rynku i zasugerował, że w razie potrzeby mogą zostać podjęte dalsze działania.

Biorąc pod uwagę bezpieczeństwo żywnościowe, Komisarz potwierdził, że w środę 23 marca Komisja przedstawi komunikat w sprawie wzmocnienia odporności systemu żywnościowego UE w odpowiedzi na trudności spowodowane rosyjską inwazją na Ukrainę. Równolegle w tym samym dniu odbędzie się drugie spotkanie grupy ekspertów ds. Europejskiego Mechanizmu Gotowości i Reagowania na Kryzys Bezpieczeństwa Żywnościowego, w którym weźmie udział Agnieszka Maliszewska, jako członek grupy ekspertów, z ramienia COGECA.

Także 23 marca Parlament Europejski przyjmie wspólną rezolucję w sprawie bezpieczeństwa żywności. Podczas wystąpienia Komisarza pytano także o możliwości odstąpienia w zakresie realizacji strategii od pola do stołu. Dla komisarza UE ds. rolnictwa: „nie ma mowy o rezygnacji ze zrównoważonego rolnictwa i poszanowania środowiska”.

Podczas spotkania wielokrotnie podkreślano, że cała europejska społeczność rolnicza z głębokim smutkiem obserwuje rozwój wojny na Ukrainie. Komitety Copa i Cogeca solidaryzują się z narodem ukraińskim.

Udział w spotkaniu Prezydium COGECA sfinansowany był ze środków Funduszu Promocji Mleka.