Napoje roślinne nie są odpowiednią alternatywą dla mleka, ponieważ mają bardzo różne składy odżywcze. Wniosek ten pochodzi z nowego badania przeprowadzonego przez Danish Food Institute, który odwzorował zawartość składników odżywczych w napojach owsianych, sojowych, ryżowych i migdałowych. Zgodnie z wynikami, napoje na bazie roślin są wyraźnie innym rodzajem żywności niż mleko, z niższą zawartością składników odżywczych.

Naukowcy z Narodowego Instytutu Żywności Uniwersytetu Technicznego w Danii, DTU, przeanalizowali roślinne substytuty na rynku duńskim, z dodatkiem i bez dodatku minerałów i witamin, takich jak wapń, jod, ryboflawina, witamina D2 i witamina B12. W badaniu zebrano 75 próbek dziewięciu napojów roślinnych i przeanalizowano je pod kątem zawartości makro- i mikroelementów (w tym aminokwasów, cukrów, witamin i minerałów). Zgodnie z ich wynikami, zawartość składników odżywczych w tych napojach roślinnych jest zróżnicowana i różni się od mleka, stanowiąc zasadniczo dwie różne grupy żywności, które nie pokrywają tych samych potrzeb żywieniowych.

Ogólnie rzecz biorąc, mleko ma większą zawartość odżywczą niż napoje roślinne, jeśli chodzi o wapń, fosfor, magnez, cynk, potas i jod. Nawet w napojach roślinnych z dodatkiem wapnia, zawartość wapnia była niższa niż w mleku. Zawartość witamin jest również niższa w napojach roślinnych niż w mleku, z wyjątkiem witaminy E.

Wyniki te są interesujące, ponieważ spożycie napojów roślinnych wzrosło w ostatnich latach, a całkowita sprzedaż wzrosła pięciokrotnie od 2014 do 2019 roku, z 72 milionów koron duńskich rocznie do 277 milionów. Może to wynikać z przekonania, że napoje na bazie roślin są zdrowsze niż mleko zwierzęce, niezależnie od nietolerancji laktozy lub alergii na mleko krowie. Może też wynikać z chęci ograniczenia spożycia produktów zwierzęcych i prowadzenia bardziej wegańskiego stylu życia, opartego na nieco bezpodstawnym przekonaniu, że jest on bardziej zrównoważony.

Produkty mleczne są bardzo ważne w duńskiej diecie, wnosząc ponad 10% całkowitego spożycia białka i mikroelementów, takich jak ryboflawina (witamina B2), kobalamina (witamina B12), wapń, fosfor, magnez, cynk, jod i potas. Napoje roślinne są nie tylko mniej odżywcze, ale zawierają również arsen, wysoce toksyczną substancję w postaci nieorganicznej. Arsen można znaleźć w skażonej wodzie używanej do picia, przygotowywania posiłków i nawadniania upraw żywności, co stanowi duże zagrożenie dla zdrowia publicznego. W napojach ryżowych stwierdzono jego obecność w ilości 1,5-1,8 μg arsenu na 100 g.

Wynik analityczny jest porównywalny z tym, który odnotowano dla próbek pobranych w latach 2009-2010 i wynosił 2,2 μg na 100 g. W poprzednim badaniu analizowano również ilość arsenu nieorganicznego, 2,0 μg na 100 g. Oznacza to, że 80-90% zmierzonego arsenu było nieorganiczne. Również w napojach owsianych, sojowych i migdałowych stwierdzono mniej niż 0,5 µg arsenu na 100 g. Nieorganiczny arsen jest rakotwórczy; długotrwałe narażenie może powodować raka i zmiany skórne. Został on również powiązany z chorobami układu krążenia i cukrzycą. Narażenie wewnątrzmaciczne i we wczesnym dzieciństwie zostało powiązane z negatywnym wpływem na rozwój poznawczy i zwiększoną liczbą zgonów u młodych dorosłych.

Maksymalne limity pozostałości w UE dla tej substancji wynoszą 30 μg/l. Z tego powodu Duński Urząd Weterynarii i Żywności, DVFA, oraz Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności, EFSA, zalecają ograniczone spożycie napojów ryżowych dla dorosłych. Natomiast w przypadku dzieci należy całkowicie unikać napojów ryżowych. Mleko krowie pozostaje najlepszą opcją dla dzieci i dorosłych, aby spełnić wymagania żywieniowe wysokiej jakości białka, witamin z grupy B, witamin A i D, wapnia, minerałów i niezbędnych składników odżywczych, pomagając w tworzeniu silnych kości, zapobiegając osteoporozie i mając dobry ogólny stan zdrowia

źródło