Modyfikacje genetyczne to temat wzbudzający wiele emocji, zwłaszcza jeśli mamy na myśli zmodyfikowaną genetycznie żywność. Konsumenci nie tylko obawiają się nowości, ale przede wszystkim sztucznie wprowadzonych zmian, których skutki dla zdrowia człowieka i środowiska trudno przewidzieć.

Czy obawy są uzasadnione? Poniżej prezentujemy stanowiska zwolenników i przeciwników żywności modyfikowanej genetycznie oraz wspierające je argumenty.

Zwolennicy żywności modyfikowanej genetycznie przekonują, że nie ma wystarczająco reprezentatywnych badań wskazujących na szkodliwość oddziaływania żywności genetycznie modyfikowanej na zdrowie człowieka. Wymieniając zalety żywności modyfikowanej podkreślają, że do jej produkcji stosuje się najwyższe normy bezpieczeństwa, a w porównaniu z żywnością konwencjonalną, żywność modyfikowana jest pozbawiona wielu zanieczyszczeń chemicznych. Przekonuje się że rośliny modyfikowane genetycznie lepiej znoszą złe warunki środowiskowe, są odporne na wirusy i grzyby, co pozwala ograniczyć stosowanie środków chemicznych. Twierdzą również, że walory smakowe żywności modyfikowanej genetycznie są lepiej dopasowane do współczesnego konsumenta. Podkreślana jest też rola żywności zmodyfikowanej genetycznie w zwalczaniu alergii.

Ponadto, jak wymieniają zwolennicy, rośliny modyfikowane genetycznie są odporne na szkodniki, co zwiększa plony i zmniejsza ilość uszkodzonych produktów. Choć niestety od chwili wprowadzenia żywności zmodyfikowanej genetycznie nie spadła liczba ludzi głodujących na świecie.

Natomiast przeciwnicy żywności zmodyfikowanej genetycznie to głównie konsumenci, których świadomość na temat żywienia i żywności wzrasta, którzy poszukują dla siebie i swoich rodzin żywności bezpiecznej, sprawdzonej i nie zagrażającej ich zdrowiu. Są nawet gotowi zapłacić więcej za żywność niemodyfikowaną. Przeciwnicy żywności modyfikowanej zwracają uwagę, iż wobec braku długofalowych badań nad wpływem organizmów genetycznie modyfikowanych na zdrowie człowieka, jak również na środowisko, nie warto ryzykować, tym bardziej że inżynieria genetyczna jest stosunkowo młodą nauką.

Przeciwnicy żywności modyfikowanej genetycznie wśród wielu zagrożeń jakie niesie za sobą jej spożywanie dla zdrowia człowieka, wymieniają:

– zaburzenia odporności (w tym odporność na antybiotyki),

– zmniejszenie płodności,

– zaburzenia metabolizmu,

– zaburzenia hematologiczne,

– możliwość wywoływania alergii,

– wzrost zachorowalności na nowotwory.

Przeciwnicy żywności modyfikowanej genetycznie dostrzegają również zagrożenia środowiskowe, ekonomiczne i społeczne. Oto niektóre z nich:

– możliwość przedostawania się i zalegania w glebie białek wytwarzanych przez rośliny zmodyfikowane genetycznie, powodujące zachwianie równowagi w ekosystemie,

– nie ma możliwości obszarowego ograniczenia upraw roślin genetycznie modyfikowanych, dochodzi do spontanicznego krzyżowania roślin modyfikowanych i niemodyfikowanych, w konsekwencji możemy nie mieć wyboru między żywnością modyfikowaną i niemodyfikowaną, co więcej nie jesteśmy w stanie przewidzieć co będzie produktem finalnym tych krzyżowań.

– monopolizacja rynku, rolnicy uprawiający żywność genetycznie modyfikowaną nie mają możliwości wykorzystania swoich plonów jako materiału siewnego, nasiona należy każdorazowo zakupić od koncernu biotechnologicznego, a to w prosty sposób przekłada się na uzależnienie od koncernów.

Podsumowując, nowe rozwiązania zwykle budzą obawy i wątpliwości co do ich wdrażania, jednak w przypadku organizmów modyfikowanych genetycznie są one uzasadnione. Przede wszystkim przekonujący jest fakt, iż raz wprowadzone do powszechnego użycia i uprawy organizmy zmodyfikowane genetycznie pozostają bez kontroli (istnienie obok siebie upraw roślin modyfikowanych i niemodyfikowanych zdaje się być niemożliwe), a ich wpływ na zdrowie człowieka i środowisko jest nieprzewidywalny.

Niezależnie od tego czy bliższe jest nam stanowisko zwolenników, czy przeciwników organizmów genetycznie modyfikowanych i zastosowaniu ich w żywności, jako konsumenci mamy prawo do podejmowania samodzielnych decyzji i powinniśmy domagać się od producentów żywności oznaczania produktów do których wytworzenia wykorzystano organizmy zmodyfikowane genetycznie oraz tych które pochodzą od zwierząt karmionych paszami z roślin zmodyfikowanych genetycznie.

Polska Izba Mleka by z jednej strony dać producentom mleka możliwość uwiarygodnienia wysokiej jakości produkcji, a z drugiej strony by umożliwić konsumentom dokonanie świadomego wyboru, opracowała Standard Certyfikacji Systemów Zarządzania Jakością i Bezpieczeństwem Żywności „Bez GMO”, który obejmuje swym zakresem różne obszary łańcucha żywieniowego (od paszy dla krów po produkt końcowy). Standard „Bez GMO” jest wiarygodnym potwierdzeniem, iż dołożono wszelkich starań na każdym etapie produkcji by można było ją określić jako wolną od GMO (organizmów modyfikowanych genetycznie).

Kampania promocyjna „Wolne od GMO” sfinansowana z Funduszu Promocji Mleka

Źródło: Biuro kampanii „Wolne od GMO”

Na podstawie: „Rośliny GMO i żywność genetycznie zmodyfikowana- nowość wzbudzająca ciekawość, nadzieje i obawy. Janusz Kosicki, Małgorzata Kosicka-Grębska, Wyższa Szkoła Biznesu i Przedsiębiorczości w Ostrowcu Świętokrzyskim